Cevap 8) 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sa’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un ikinci maddesinde “ .. diplomanın muteber olması için diploma sahibinin 8 Teşrinisani1339 tarih ve 369 numaralı kanun mucibince hizmeti mecburesini ikmal etmiş ve diplomasının Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekaletince tasdik ve tescil edilmiş olması lazımdır. ..” hükmü ve 4 üncü maddesi gereğince diploma denkliği olmadan devlet veya özel sağlık kuruluşunda çalışılamamaktadır.
Yabancıların Türkiye’ de çalışmalarının izne bağlanması ve bu yabancılara verilecek çalışma izinlerinin düzenlenmesi ile ilgili usul ve esaslar 13/8/2016 tarih ve 29800 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Uluslararası İşgücü Kanunu ile belirlenmiştir.
Uluslararası İşgücü Kanunu’un 2 nci maddesinde “ (1) Bu Kanun; Türkiye’de çalışmak için başvuruda bulunan veya çalışan, bir işveren yanında mesleki eğitim görmek üzere başvuruda bulunan veya görmekte olan, staj yapmak üzere başvuruda bulunan veya staj yapan yabancılar ile Türkiye’de geçici nitelikte hizmet sunumu amacıyla bulunan sınırötesi hizmet sunucusu yabancıları ve yabancı çalıştıran veya çalıştırmak üzere başvuruda bulunan gerçek ve tüzel kişileri kapsar.
- Çalışma izni almaktan muaf tutulan yabancıların iş ve işlemleri bu Kanun hükümlerine göre yürütülür…” Hükmü ve Çalışma İzni ve Muafiyet kısmının 6 ncı maddesinde “..Bu Kanun kapsamında yer alan yabancıların çalışma izni olmaksızın Türkiye’de çalışmaları veya çalıştırılmaları yasaktır.
- Diğer kanunlarda ya da Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı anlaşmalar veya uluslararası sözleşmelerde çalışma izni almadan çalışabileceği belirtilen yabancılar, bu Kanuna göre çalışma izni almadan çalışabilir veya çalıştırılabilirler.” hükmü ile yabancılara çalışma izni verme yetkisi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına verilmiş bulunmaktadır. Aynı Kanunun 8 inci maddesinde “Mesleki yeterlilik gerektiren sağlık ve eğitim hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ön izin alınması zorunludur.
(2) Sağlık hizmetlerinde Sağlık Bakanlığı, eğitim hizmetlerinde Millî Eğitim Bakanlığı bu hizmetlerde mesleki faaliyette bulunacak yabancılara ön izin vermeye yetkili olup ön izin alınması gereken meslekler anılan bakanlıkların görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.” hükmü ile ön izin yer almakta olup, ilgili mercilerden görüş alınmaktadır.
Bu kapsamda, ülkemizde çalışacak olan yabancı ülke vatandaşlarına çalışma izni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmekte olup Bakanlığımızca da, yabancı sağlık meslek mensuplarının çalışmasına yönelik olarak sadece meslekî yeterlilikleri açısından uygun olup olmadıkları konusunda görüş bildirilmektedir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28 inci maddesinde; “Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocukları; millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıfyla askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler” hükmü sevk olunarak anılan hüküm kapsamındaki yabancıların, icra edilecek mesleğe ilişkin diğer mevzuattaki yükümlülükleri yerine getirmek ve özel kanunlarda yer alan hususlar saklı kalmak kaydıyla Türk Vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanabilmektedirler.
Diğer taraftan, 25/09/1981 tarihli ve 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun’un 3 üncü maddesinde“Türk soylu yabancıların, kanunlarda Türk vatandaşlarının yapabileceği belirtilen meslek, sanat ve işlerde çalışabilme ve çalıştırılabilmeleri için, özel kanunlarda aranan nitelikleri taşımak ve yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, bu Kanun ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre, İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları ile diğer ilgili bakanlık ve kuruluşların görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca izin verilir.” hükmüne yer verilmek suretiyle, Kanunlarda sadece Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen mesleklerin diğer şartları taşımak kaydıyla Türk soylu yabancılar tarafından da yapılabilmesine imkan tanınmıştır.
Yabancı sağlık meslek mensupları, 22/02/2012 tarihli ve 28212 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmeliğin Yönetmelik eki Ek 1’de belirtilen şartların sağlanması gerektiği ile 5 inci maddedeki çalışma şartlarını karşılaması gerekmektedir. (Yabancı sağlık meslek mensupları, mezkur Yönetmelik eki Ek 1’de belirtilen şartlara uymak şartı ile sadece özel sağlık kuruluşlarında çalışabilmektedirler.)